NCEA hay Cambridge là hai lựa chọn phổ biến nhất với học sinh bậc trung học tại New Zealand. Tuy nhiên, không phải học sinh nào cũng thực sự hiểu bản chất của chúng để đưa ra lựa chọn phù hợp cho bản thân. Vì vậy, Koru Education muốn viết bài này để giúp bạn phân biệt sự khác nhau giữa NCEA và Cambridge. Từ đó, có cơ sở để đưa ra quyết định tốt nhất cho con đường đại học của mình.
NCEA và Cambridge là gì?
Muốn đưa ra lựa chọn giữa hai chương trình này, trước tiên, chúng ta cần hiểu chúng là gì.
NCEA (Chứng chỉ giáo dục quốc gia) và CAIE (Kỳ thi đánh giá quốc tế Cambridge) là bằng cấp trung học được cấp ở New Zealand. Cả hai bằng cấp này đều có thể dùng để nộp đơn vào trường đại học.
NCEA là chương trình được phát triển bởi NZQA (Cơ quan đánh giá chất lượng bằng cấp của New Zealand). Và dần được đưa vào các trường trung học phổ thông trên toàn quốc sau năm 2002. NCEA được đánh giá theo 3 cấp độ tương ứng với lớp 11, 12, 13.
Trong khi đó, CAIE được phát triển bởi Đại học Cambridge của Vương quốc Anh và được sử dụng ở 160 quốc gia trên toàn cầu. Tại New Zealand, có khoảng 40 trường trung học cung cấp chứng chỉ này.
Lộ trình học NCEA hay Cambridge như thế nào?
Quyết định chọn NCEA hay Cambridge thường được đưa ra vào gần cuối năm lớp 10 tại New Zealand.
Lớp 9 tại New Zealand ->> Lớp 10 tại New Zealand ->> Chọn NCEA hoặc Cambridge (CAIE)
Nếu học sinh chọn NCEA: NCEA Level 1 (Lớp 11) ->> NCEA Level 2 (Lớp 12) ->> NCEA Level 3 (Lớp 13)
Trường hợp chọn CAIE: IGCSE (Lớp 11) ->> AS (Advanced Subsidary) (Lớp 12) ->> AS và A2 (Lớp 13)
Cả hai chương trình đều bao gồm ba cấp độ, tương ứng với mỗi năm trung học lớp 11, 12, 13. Mỗi năm, học sinh sẽ học một số môn học. Việc học môn nào sẽ tùy thuộc vào chương trình học sinh đã chọn.
Koru Education sẽ lấy NCEA làm ví dụ minh họa cho dễ hiểu. Trong năm lớp 11, học sinh sẽ học khoảng 5 môn NCEA Level 1, chẳng hạn như:
- NCEA Level 1 – Toán học
- NCEA Level 1 – Ngôn ngữ Anh
- NCEA Level 1 – Vật lý
- NCEA Level 1 – Nghiên cứu kinh doanh
- NCEA Level 1 – Nghiên cứu truyền thông
Mỗi môn học sẽ được đánh giá riêng biệt. Điều đó có nghĩa là, điểm học sinh đạt được ở môn học này hoàn toàn không ảnh hưởng đến điểm của bất kỳ môn học nào khác.
Trong năm lớp 12, học sinh sẽ tiếp tục học 5 môn học mới ở NCEA Level 2. Những môn học này có thể là phần tiếp theo của các môn học Level 1. Hoặc, chúng có thể là những môn học mới hoàn toàn. Ví dụ:
- NCEA Level 2 – Toán học
- NCEA Level 2 – Ngôn ngữ Anh
- NCEA Level 2 – Vật lý
- NCEA Level 2 – Sinh học
- NCEA Level 2 – Hóa học
Tương tự lớp 13, bạn cũng chọn 5 môn học khác ở NCEA Level 3, thường là ít hơn. Các môn học sẽ được thiết kế sao cho có sự tiếp nối giữa các cấp độ.
Có thể chọn môn học từ cả hai chương trình NCEA và Cambridge không?
Trường trung học tại Auckland – Birkenhead College
Về mặt lý thuyết là có thể. Tuy nhiên, các trường thường không cho phép học sinh làm điều đó. Sau khi đã chọn NCEA hoặc Cambridge, tất cả các môn học của học sinh mỗi năm đều phải đi theo lộ trình của chương trình đó.
Tuy nhiên, có một ngoại lệ, nếu môn học mà học sinh muốn học không nằm trong chương trình thì có thể học bổ sung từ chương trình kia. Ví dụ, học sinh có thể học 4 môn học của Cambridge. Sau đó, học thêm NCEA Engineering (Kỹ thuật) vì chương trình Cambridge không cung cấp môn học này.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng, việc chọn môn học như vậy là để giúp những học sinh yêu thích môn học đó có thể trau dồi thêm kiến thức. Chứ không phải để nộp đơn vào trường đại học. Vì học sinh chỉ có thể sử dụng các môn học từ chương trình đã chọn để ứng tuyển vào các trường đại học.
Có thể thay đổi chương trình sau khi đã chọn hay không?
Điều này vẫn có thể chấp nhận, nhưng học sinh cần trao đổi với nhân viên của trường để được tư vấn chính xác nhất.
Nhìn chung, phổ biến nhất là chuyển từ Cambridge sang NCEA vào đầu năm lớp 12. Trường sẽ lấy điểm Cambridge lớp 11 của học sinh, sau đó chuyển đổi kết quả tương đương với NCEA lớp 11. Vì vậy, học sinh có thể chuyển tiếp lên NCEA lớp 12.
Trong khi đó, việc chuyển đổi từ chương trình NCEA sang Cambridge sẽ khó khăn hơn.
Sự khác biệt giữa NCEA và Cambridge
Cấu trúc bài đánh giá
Một trong những điểm khác biệt lớn nhất giữa NCEA và Cambridge là cấu trúc bài đánh giá.
Với chương trình Cambridge, kết quả cuối cùng của học sinh ở mỗi môn học được quyết định hoàn toàn bởi các kỳ thi bên ngoài được tổ chức vào cuối năm. Nội dung của các kỳ thi sẽ do Cambridge thiết lập và chấm điểm. Giáo viên không có quyền kiểm soát.
Hầu hết các trường sẽ có bài kiểm tra thử nhằm theo dõi sự tiến bộ của học sinh cũng như đưa ra kết quả dự đoán khi làm bài thi thật. Tuy nhiên, tất cả chỉ mang tính chất tham khảo. Học sinh chỉ nên lấy đó làm cơ sở để cố gắng hơn mà thôi.
Ngược lại, NCEA được đánh giá thông qua sự kết hợp giữa đánh giá nội bộ và bên ngoài.
Các đánh giá nội bộ do trường tạo ra và chấm điểm. Giáo viên sẽ tuân thủ theo hướng dẫn của NZQA, nhưng sẽ có sự linh hoạt hơn.
Đánh giá có thể dựa trên bài tập về nhà, bài kiểm tra tại trường,… Nói chung, đánh giá nội bộ giữa các môn học và trường học sẽ khác nhau, không có cấu trúc rõ ràng cho loại đánh giá này.
Trong khi đó, đánh giá bên ngoài sẽ do NZQA (Cơ quan đánh giá chất lượng bằng cấp của New Zealand) đặt ra, được chuẩn hóa rõ ràng.
Cách thức tiếp cận
Cambridge
Chương trình Cambridge rất phù hợp cho những học sinh chịu áp lực tốt. Vì có rất nhiều thứ để học trong mùa thi nên học sinh phải học tập nghiêm túc ngay từ đầu nếu không muốn bị điểm kém.
Trong suốt năm học, hầu hết các trường đều liên tục cho học sinh làm bài thi thử để đánh giá sự tiến độ của các em. Từ đó, đưa ra giải pháp phù hợp giúp các em đạt được mục tiêu của mình.
NCEA
Học sinh sẽ thường xuyên được đánh giá và nhận phản hồi về kết quả khi theo học chương trình NCEA. Chương trình này rất phù hợp với những bạn không thích học tập trong căng thẳng. Vì nó cho phép chia nhỏ các phần và học tập trong suốt năm học.
Trong một số trường hợp, học sinh có cơ hội sửa chữa các đánh giá nội bộ, rồi gửi lại để đánh giá. NCEA cũng là một trong số ít chương trình trên thế giới trả lại bài kiểm tra đã chấm cho học sinh (CAIE thì không).
Độ khó của chương trình
Chương trình NCEA hay Cambridge dễ hơn? Câu hỏi này không có câu trả lời cụ thể. Tuy nhiên, xét về tổng thể, NCEA dễ hơn Cambridge một chút.
Trong các bài đánh giá NCEA, câu hỏi được chia thành ba nhóm. Các câu hỏi ở cấp độ “Achieved” là dễ nhất, câu hỏi cấp độ “Merit” thì khó hơn. Còn mức độ “Excellence” là khó nhất.
Hầu hết học sinh cảm thấy các câu hỏi ở cấp độ “Achieved” và một số câu hỏi ở cấp độ “Merit” trong NCEA rất dễ hiểu. Họ có thể dễ dàng qua môn khi chỉ trả lời những câu hỏi này.
Do đó, nhiều học sinh cho rằng NCEA là lựa chọn dễ dàng hơn cho con đường đại học của họ.
Tuy nhiên, những câu hỏi khó nhất trong bài NCEA sẽ khó hơn nhiều so với các câu tương đương trong bài CAIE. Đôi khi, chúng khiến học sinh cảm thấy như họ đang được yêu cầu chứng minh thuyết tương đối của Einstein.
CAIE có xu hướng rộng và bao gồm nhiều chủ đề hơn trong một môn học. Ngược lại, NCEA có xu hướng tập trung ở phạm vi hẹp, đi sâu hơn ở các cấp độ cao.
Tài liệu học và tính nhất quán
Hệ thống chấm điểm và tiêu chí đánh giá cho CAIE được xác định rất rõ ràng. Bên cạnh đó, tài liệu học cũng vô cùng dồi dào để học sinh tham khảo.
Còn với NCEA, hệ thống đánh giá ít có tính nhất quán hơn so với Cambridge. Và cách chấm điểm của giáo viên đôi khi cũng không rõ ràng. Hơn nữa, NCEA cũng không có nhiều tài liệu học trực tuyến. Điều này khiến việc chuẩn bị cho các bài đánh giá của học sinh trở nên khó khăn hơn.
NCEA hay Cambridge khi ứng tuyển vào đại học?
Cả NCEA hay Cambridge đều là bằng cấp được công nhận bởi các trường đại học tại New Zealand. Đối với NCEA, họ xem xét kết quả của học sinh từ Lớp 13. Đối với Cambridge, học sinh có thể sử dụng kết quả của mình từ Lớp 12 cũng như Lớp 13.
Nếu đạt thành tích cao, học sinh có thể vào đại học sớm một năm (bỏ qua Lớp 13).
Cách đánh giá tại trường đại học cũng rất giống với NCEA, với một loạt các đánh giá trong suốt năm học. Và tất cả đều được ghi nhận vào điểm cuối kỳ.
Tuy nhiên, nếu dự định học đại học ở một quốc gia khác, chẳng hạn như Canada hay Anh thì với bằng NCEA, học sinh có thể phải trải qua nhiều vòng xem xét hơn so với bằng Cambridge.
NCEA hay Cambridge – Xét về chi phí
NCEA có chi phí hợp lý hơn nhiều vì được chính phủ trợ cấp. Còn với Cambridge, học sinh cần phải trả khoản phí ứng viên và một khoản phí bổ sung cho từng môn học đăng ký.
Dù là NCEA hay Cambridge đều có ưu và nhược điểm riêng. Điều quan trọng nhất là học sinh cần xem xét sự khác biệt giữa chúng và quyết định đâu là điều bản thân ưu tiên.
Nếu ba mẹ đang có ý định cho con đi du học trung học New Zealand thì đừng bỏ qua Học bổng chính phủ New Zealand bậc trung học (NZSS) trị giá 50% cho năm đầu tiên nhé! Để được tư vấn về cách thức nộp học bổng ba mẹ đừng ngần ngại liên hệ Hotline: 0931 327 113 (chị Vân). Koru Education sẽ hỗ trợ ba mẹ và bé tốt nhất trên hành trình du học New Zealand.
